Dat was even schrikken. De verontrustende onderzoeksresultaten buitelden over ons heen:

32% van de promovendi in Vlaanderen loopt het risico op een psychiatrische aandoening [1].
37% van de ondervraagde promovendi van de Universiteit van Amsterdam is mogelijk depressief [2].
38% van de promovendi in Leiden loopt risico op ernstige mentale problemen [3].

Een paar resultaten van de Leidse studie:

  • Internationale promovendi ervaren veel meer mentale problemen dan gemiddeld.
  • De zekerheid van een arbeidscontract beschermt niet tegen mentale problemen.
  • Werkdruk is geen significante voorspeller voor mentale problemen, maar omgaan met werkdruk wel.

Als het niet per se aan de werkdruk ligt, waaraan dan wel?

Begeleiding speelt een belangrijke rol

Het blijkt dat ontevredenheid over de promotor een rol speelt met daarbij een gevoeld gebrek aan ondersteuning door collega’s of promotor. Psycholoog Paula Meesters (TUD) ziet dat wanneer er niet duidelijk is wat er verwacht wordt, dat tot psychische problemen leidt [4].

Er is een gebrek aan criteria waarmee promovendi tussentijds beoordeeld worden: “De begeleider in Nederland zegt vaak: het is jouw feestje. Er wordt autonomie verwacht. Maar die kun je pas ontwikkelen als je weet wat er van je wordt verwacht. Als je aan iets nieuws begint, heb je grenzen nodig. Eerst ga je je die grenzen eigen maken. Pas als die zijn geïnternaliseerd, kun je ermee gaan spelen.”

Meesters signaleert daarnaast dat we in Nederland vaak vergeten om iemand te belonen. In Nederland zijn we vooral goed in het geven van, niet per se constructieve, kritiek. In combinatie met onduidelijke verwachtingen kan dat leiden tot “psychische ellende”.

Ons advies

  • Werkdruk is niet erg als je weet waar je aan toe bent. Promovendi zijn gemotiveerd en willen meestal graag hard werken.
  • Geef, zeker in het begin, duidelijk aan wat de bedoeling is.
  • Geef vaker gemeende positieve feedback. Laat promovendi zien wat zij al wel goed kunnen.
  • Bespreek met je promovendus hoe het proces van promoveren hun bevalt, waar ze behoefte aan hebben en wat jij als begeleider kunt doen.

Meer handvatten en behulpzame strategieën? Kijk naar onze trainingen over het begeleiden van promovendi.


[1]  http://dx.doi.org/10.1016/j.respol.2017.02.008

[2]  https://www.folia.nl/actueel/101083/meer-dan-een-op-drie-uva-promovendi-is-mogelijk-depressief

[3] https://www.scienceguide.nl/media/1942805/beleidsrapport_mentaal_welzijn_van_leidse_promovendi.pdf

[4] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/01/26/laat-promovendi-niet-zo-zwemmen-a1589963