Veel mensen vervallen bij een presentatie in formele taal. Dat kan zijn omdat ze denken dat dat bij een presentatie hoort of omdat ze eerst de presentatie hebben uitgeschreven en daarna de geschreven tekst uit hun hoofd hebben geleerd.
Uit onderzoek blijkt dat het publiek je presentatie beter kan volgen als je ‘gewoon’ met ze praat. Onnodig moeilijk doen komt juist dom over. Gebruik geen moeilijke woorden waar simpele kunnen volstaan.
Gallo adviseert om je presentatie eindeloos te oefenen tot je die zo makkelijk kunt geven alsof je een conversatie met een vriend hebt. Ik denk dat je als wetenschapper wel goed je inleiding en slot moet oefenen omdat dat de onderdelen zijn die het best onthouden worden, maar dat je verder juist moet vertrouwen op je kennis van zaken en je vermogen om spontaan goede zinnen te formuleren.
Aan de andere kant ben ik het ook wel met Richard Branson eens die zegt: “Good speakers are not just lucky or talented, they work hard”. Iedereen wil graag dat je relaxed en authentiek over komt, maar paradoxaal genoeg vereist dat een behoorlijke voorbereiding. Want hoe kun je nu relaxed zijn, als je nog nooit je presentatie hardop geoefend hebt en dus niet weet hoe lang die duurt, niet weet hoe je precies je grafieken gaat uitleggen of hoe je plaatjes overkomen op het publiek?
Kortom, bereid je enorm goed voor, maar verval niet in een uit je hoofd geleerde tekst die je opzegt. Vertel een verhaal (zie vorige tips) in je eigen spreektaal.
Tip #3: Maak van je presentatie een verhaal – 2
In de presentatietrainingen die ik geef mag ik wetenschappers graag een bruikbaar raamwerk voor een verhaal over wetenschappelijk onderzoek aan de hand doen. Vergeef me de seksistische, rolbevestigende en anachronistische rolverdeling. Het is een ouderwets sprookje geworden, maar waar je koning leest mag dat ook koningin zijn en waar prins staat mag ook prinses gelezen worden.
Er was eens een koninkrijk en de koning had een groot probleem (lees wetenschappelijke probleemstelling). Al vele prinsen waren naar het slot gekomen om het probleem van de koning op te lossen. Maar niets werkte. De koning was radeloos. Als laatste actie verzon hij dat de prins die het probleem zou kunnen oplossen met zijn dochter, de beeldschone Magdalena, zou mogen trouwen (lees grote beurs binnenhalen). Op een dag kwam uit een ver land opeens een onbekende prins (lees wetenschapper) op een wit paard aangereden. Hij stelde een hele nieuwe methode voor die nog nooit eerder was bedacht.
Iedereen aan het hof was komen kijken toen de prins aan het werk ging maar zijn eerste pogingen draaiden helaas op niets uit. En net toen iedereen bijna de hoop had opgegeven, kreeg de prins opeens een goed resultaat. En loste hij het probleem van de koning op. Hij trouwde met prinses Magdalena (lees publiceerde de onderzoeksresultaten in een toptijdschrift en kreeg een ERC Grant) en ze leefden nog lang en gelukkig.
(www.toei-animation.co)
Tip #2: Maak van je presentatie een verhaal – 1
Verhalen worden makkelijker door het publiek opgepikt omdat ze niet alleen aan het verstand, maar ook aan het gevoel van mensen appelleren. Een PowerPoint slide met woorden activeert alleen het taalverwerkingsgebied van de hersenen, verhalen kunnen ook het zintuigelijke, visuele en motorieke gebied adresseren. Verhalen zijn data met een ziel, zegt Brené Brown (hoogleraar maatschappelijk werk).
De inleiding van Brené Brown is prachtig omdat het een persoonlijke anekdote is, zelfspot bevat en heel herkenbaar is voor een wetenschappelijk publiek. Haar verhaal bevestigt en ontkracht tegelijkertijd de schijnbare tegenstelling tussen wetenschap en verhalen vertellen:
“A couple of years ago, an event planner called me because I was going to do a speaking event. And she said: “I am really struggling with how to write about you on the little flyer”. I asked what is the struggle, and she said “I saw you speak and I was going to call you a researcher, I think. But I’m afraid that if I call you a researcher, no one will come because they’ll think you’re boring and irrelevant.“ And I was like “Okay.” And she said, “But the thing I liked about your talk is that you are a storyteller, so I think what I will do is just call you a storyteller.” And of course the academic, insecure part of me was like “You are going to call me a what?”
http://www.ted.com/talks/brene_brown_on_vulnerability?language=nl
Veel mensen gebruiken PowerPoint slides met een opsomming van onderwerpen, voorafgegaan door een bullet-point. Hun verhaal wordt hiermee een gefragmenteerde opsomming van kleine onderwerpjes en verliest zijn verband. Doe dit niet!
Tip #1: Ga op zoek naar je drijfveer
Laat je passie met het onderwerp zien. Dat werkt aanstekelijk. Je kunt anderen niet inspireren als je zelf niet geïnspireerd bent.
Breinwetenschapper Jill Bolte Taylor kreeg een zwaar herseninfarct en kan daar zeer boeiend over vertellen.
Haar devies: vertel een verhaal en laat je passie zien.
Haar presentatie zie je hier.
Je hoeft gelukkig niet eerst een ongeluk te krijgen om met hart en ziel een verhaal te kunnen vertellen.
In onze trainingen gebruiken we een simpel vragenlijstje om je alvast op het goede spoor te zetten:
- Wat maakte je enthousiast om dit onderzoek te doen?
- Welk onderdeel van je onderzoek vind je het leukst?
- Welk belangrijk maatschappelijk resultaat verwacht je?
- Welk belangrijk wetenschappelijk resultaat verwacht je?
